Η κυρά-Σαρακοστή / La Vella Quaresma

Η κυρά-Σαρακοστή είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που σχετίζεται με τη γιορτή του Πάσχα. Πρόκειται για μια ζωγραφιά που απεικονίζει μια γυναίκα με εφτά πόδια, σταυρωμένα χέρια σε προσευχή, φοράει σταυρό και δεν έχει στόμα επειδή νηστεύει. Τα εφτά πόδια συμβολίζουν τις εφτά εβδομάδες που μεσολαβούν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα, γι' αυτό χρησίμευε πάντα και χρησιμεύει ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα.



Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχίζοντας από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, κόβουμε από την κυρά-Σαρακοστή και από ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι, το έβδομο, κόβεται το Μεγάλο Σάββατο. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας το έκοβαν και το έβαζαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης κι όποιος το έβρισκε του έφερνε τύχη, κάτι παρόμοιο με το φλουρί της βασιλόπιτας της Πρωτοχρονιάς!




Πρέπει να αναφέρουμε εδώ ότι υπάρχει ένα παρόμοιο έθιμο και στην Καταλωνία της Ισπανίας. Πρόκειται για ένα παλιό καταλανικό έθιμο: La Vella Quaresma. Πρόκειται και εδώ για μια γριά γυναίκα με εφτά πόδια όσα και οι εβδομάδες της νηστείας αλλά η διαφορά είναι ότι αυτή έχει στόμα και κρατάει ψάρια και τρόφιμα που επιτρέπονται αυτές τις μέρες της νηστείας. Σύμφωνα με την παράδοση, φροντίζει να τρώνε όλοι, και κυρίως τα παιδιά, αυτά που επιτρέπονται κατά τη νηστεία. 






Πηγή: http://www.infokids.gr/, http://ca.wikipedia.org/wiki/Vella_Quaresma

Καθαρά Δευτέρα

Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί την λήξη της Αποκριάς, του Καρναβαλιού, και την έναρξη της νηστείας. Είναι η πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής, της νηστείας για το Πάσχα. Ονομάστηκε έτσι επειδή σημαίνει την πνευματική και σωματική “κάθαρση” του ανθρώπου. 

Το μενού της ημέρας περιλαμβάνει νηστίσιμα, δηλαδή, κυρίως θαλασσινά, λαχανικά και όσπρια ως αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγητό της Αποκριάς. Επίσης, ο χαλβάς, η ταραμοσαλάτα, οι ελιές και οι πίκλες είναι χαρακτηριστικοί μεζέδες της ημέρας. Κι όλα αυτά συνοδεύονται από το ψωμί της Καθαράς Δευτέρας, τη λαγάνα που πρόκειται για ένα είδος ψωμιού χωρίς προζύμι, πεπλατυσμένο για να ψήνεται εύκολα.
 
Επίσης, την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται και το πέταγμα του χαρταετού, που είναι η χαρά όλων αλλά ιδιαίτερα των παιδιών. Κάποιοι θεωρούν το πέταγμα του χαρταετού σαν την επιθυμία του ανθρώπου να διώξει μακριά το κακό.